CIDI: Stel Wassenaarse predikant op non-actief

(http://www.refdag.nl/artikel/1261261/CIDI:+Stel+Wassenaarse+predikant+op+non-actief.html)

Reformatorisch Dagblad: 18-5-2006

DEN HAAG - In een brief aan de kerkenraad van de protestantse Messiaskerk in Wassenaar heeft het Centrum Documentatie en Informatie Israël (CIDI) woensdag verzocht wijkpredikant N. K. Mos met onmiddellijke ingang op non-actief te stellen wegens het houden van een preek met een „abjecte antisemitische inhoud.” De predikant heeft de bewuste preek inmiddels teruggenomen, aldus scriba N. Visscher.

Het CIDI komt met de stap na bestudering van de preek, die door een verontrust gemeentelid was toegezonden. De preek dateert van maart 2005 en veroorzaakte binnen de kerkelijke gemeente zo veel opwinding dat een visitatiecommissie gevraagd werd een nader onderzoek in te stellen.

Vorige maand oordeelde die commissie dat de preek „zo niet gehouden had mogen worden”, maar dat er „geen reden is om tegen ds. Mos bijzondere maatregelen te nemen.” De kerkenraad van de Messiaskerk nam deze zienswijze onlangs ongewijzigd over, aldus het CIDI in een persbericht.

Het centrum beschikt over de preek en kwam na het beluisteren ervan tot de conclusie „dat in de afgelopen tien jaar in kerkelijke kring zelden zulke beledigende teksten over Joden zijn geuit.”

In zijn brief aan de kerkenraad schrijft het CIDI „het vreemd te vinden dat de kerkenraad niets beter weet te doen dan de aanbeveling van de visitatiecommissie „klakkeloos” over te nemen.” Voor een kerk die zegt te streven naar goede relaties met het Joodse volk acht het CIDI zo’n stellingname „beneden peil.”

In de brief wordt niet alleen aangedrongen op het op non-actief stellen van de Wassenaarse predikant, maar ook op een inhoudelijk oordeel van de kerkenraad over de gewraakte preek.

In een reactie erkent de scriba van de Wassenaarse kerkenraad, N. Visscher, dat hij van mening is dat de inhoud van de preek „niet strookt met onze opvatting over de verhouding jood-christen.” Volgens hem heeft ds. Mos zijn woorden heeft teruggenomen.

Of het tot een schorsing komt, kan de scriba niet zeggen. „Daar gaan wij niet over. Een predikant is in dienst van de PKN.” Ds. Mos is met ziekteverlof en niet bereikbaar voor commentaar. Vanavond vergadert de kerkenraad opnieuw over de zaak.

In zijn preek schilderde ds. Mos de Jood af als een verrader: „De Jood in ons is een verrader, zegt Matthéüs. En hij laat het zien aan de manier waarop Jezus erin wordt geluisd (…) Het heil wordt door de Jood voor geld verkwanseld, zegt Matthéüs.”

De Wassenaarse predikant zei verder dat Hitler „eigenlijk veel beter thuis was in de Bijbel dan wij gewoonlijk voor waar willen houden.” Hitler heeft deze, „op zich Bijbelse gedachte”, volgens hem tot z’n uiterste consequentie uitgewerkt. „Want Hitler zei: dan moet de Jood ook maar verdwijnen! Want er moet toch een nieuwe mens komen! Deze door God uitverkoren mens heeft zich als Judas bewezen. Als een verrader van Gods zaak, als deserteur, als vijfde colonne. Dan moet er een nieuwe mens komen.”

Verderop in zijn preek komt Mos nog eens op Hitler terug: „Hitler wilde de Jood in ons midden definitief uitdrijven. Dat klinkt misschien heel vreemd, maar hij staat daarmee op Bijbelse bodem. Want de Jood in ons leeft aan zijn goddelijke roeping voorbij en hij doet zijn schepper lelijk tekort. Wij hebben Hitler in de afgelopen decennia als een monster afgeschilderd. Maar monsters bestaan niet.”

Volgens scriba Visscher is ds. Mos een „geliefd” predikant is. De predikant afschilderen als een antisemiet durft hij niet. „Dat is te kort door de bocht. Persoonlijk zou ik schromen de naam van Hitler te noemen in een preek. Misschien was er sprake van een onzorgvuldigheid of zijn de uitspraken gebaseerd op een theologische visie waarvan ik de herkomst niet weet.”

De preek werd gehouden op een zondag in de lijdensweken, die praktisch samenviel met de periode dat de wereld de zestigjarige bevrijding van de nazi’s herdacht.