Attiya Tunc

Alias: Attiya Gamri, Attiya Gamri-Beth Arsan

Nederlands Dagblad: 16-12-2004

Syrisch-orthodoxen volgen berichten op de voet

door onze redacteur Gerard Beverdam

OLDENZAAL - De Assyrische gemeenschap in Nederland volgt de berichten over een eventuele toetreding van Turkije tot de EU op de voet. Turkije moet de genocide op de christelijke Assyriërs erkennen en ze het recht op een eigen taal en eigen onderwijs geven. ,,Wij zijn getraumatiseerd.''

Vooral ouderen vinden het spannend, zegt Attiya Tunc, PvdA-Statenlid in Overijssel. ,,De hele gemeenschap is ermee bezig. We volgen het nieuws uit zowel Turkije als Nederland. We hopen met z'n allen dat het voorlopig 'nee' blijft, omdat wij helaas nog steeds geen veranderingen in Turkije zien'', aldus Tunc, die in Oldenzaal naar de Syrisch-orthodoxe kerk gaat.

De Assyrische gemeenschap, ook wel aangeduid als Suryoye of Syrisch-orthodoxen, leeft in Turkije, Syrië en Irak, maar een groot deel is de vorige eeuw gevlucht naar Europa. In Nederland woont een belangrijk deel in Twente, en deze heeft kerken in Oldenzaal, Rijssen, Hengelo en Enschede. ,,In Turkije worden de Assyriërs niet als etnische groep erkend. Ik kreeg onlangs een geluidsopname van een bijeenkomst in de voor ons belangrijke stad Midiat, waar de gouverneur in een zaal vol Assyriërs ronduit zei: 'Het hele etnische debat is onzin. Wij zijn Turken!' Niemand uit de gemeenschap durft daar dan wat tegenin te brengen. Zo'n land moet je er niet bij willen hebben.''

In de geschiedenislessen op Turkse scholen wordt niets verteld over de Assyriërs, zegt Attiya Tunc. ,,Assyrische dorpen hebben een Turkse naam gekregen en Assyrische achternamen zijn verboden. De gemeenschap in Turkije heeft er elke dag last van dat ze niet wordt erkend. Ook over de genocide van begin vorige eeuw op Assyriërs en Armeniërs wordt volledig gezwegen, terwijl negentig procent van onze gemeenschap toen is uitgemoord. Dat zou Turkije eerst eens moeten erkennen.''

Het PvdA-Statenlid zegt zich volledig geïntegreerd te voelen in de Nederlandse samenleving, maar met haar etnische groep voelt ze zich nauw verbonden. ,,Dat komt omdat we altijd zijn onderdrukt vanwege etniciteit en geloof, of het nu door Turken, Arabieren of Perzen was. Ik voel me daarom onderdeel van de groep. Net zoals een Jood een etnische identiteit heeft, hebben Assyriërs dat ook.''

Omdat Turken onzeker zijn over hun eigen geschiedenis, zwijgen ze over andere etnische groepen in het land, stelt Attiya Tunc. ,,Turkije doet net alsof er altijd alleen maar Turken in Turkije hebben gewoond, terwijl Armeniërs en Assyriërs er altijd al hebben geleefd vóórdat de Turken kwamen. Dat Turkije huiverig is de Koerden als aparte groep te erkennen, begrijp ik. Het afscheidingsideaal leeft onder Koerden altijd nog. Maar kleine groepen als de onze, zouden gewoon alle rechten moeten worden toegekend. Wij zijn niet meer in staat een eigen land te stichten. Wij zijn uitgeroeid door middel van genocide, dat is gewoon een feit. Het verhaal dat wij dat zelf zouden hebben uitgelokt, is onzin.''

Wanneer Tunc het heeft over het toekennen van alle rechten, bedoelt ze het voeren van de eigen taal en het hebben van eigen media en onderwijs. ,,We hebben vroeger hoog aangeschreven universiteiten gehad. Laatst was ik in het noorden van Irak, op bezoek bij de twee miljoen Assyriërs die daar wonen. Als je dan ziet dat er eigen scholen zijn waar Assyrische kinderen onze taal spreken en schrijven, daar krijg je gewoon kippenvel van. Het minste wat Turkije kan doen, is ons die rechten toekennen.'' Overigens wonen er in Turkije slechts zo'n dertigduizend Assyriërs. De grootste groepen wonen dus in Irak (twee miljoen) en Syrië (anderhalf miljoen).

Tunc heeft een dubbel gevoel over de pogingen de EU-lidstaten ervan te overtuigen dat de tijd voor een Turks lidmaatschap niet rijp is. ,,Als je praat met bijvoorbeeld europarlementariërs, geven ze je vaak gelijk. Maar zie je uiteindelijk de resoluties en stukken, dan wordt er heel vaag over gedaan. Ook wordt er altijd gesproken over 'minderheden'. Daar voel ik me niet prettig bij. Wij voelen ons, omdat we daar altijd hebben gewoond, geen minderheid. Toch krijg je dat label opgeplakt. Aan de andere kant: als we erkend worden als minderheidsgroep, hebben we al heel wat.''

Waarom zwijgt Europa over de genocide - nu zo'n negentig jaar geleden - op de Assyriërs?, vraagt Attiya Tunc zich af. ,,Wat betreft de Armeense en Assyrische genocide is Frankrijk het enige land dat tot nu toe de harde eis heeft gesteld dat deze worden erkend. Camiel Eurlings, die het Europees Parlement rapporteerde over Turkije, doet er vaag over: Turkije moet vrede sluiten met z'n verleden, of zoiets. Het lijkt erop dat het zo'n gevoelige kwestie is, dat de meeste betrokkenen er niets over durven zeggen.''
Tunc vindt dat de onderhandelingen met een land als Turkije hard moeten worden gevoerd. ,,Als het zou gaan om een kwestie uit de Tweede Wereldoorlog, zouden we daar als Nederlanders toch ook niet overheen stappen? Soms denk ik wel eens: Turkije, erken het nu gewoon! Dan zijn ze van een hoop gezeur af. De in Turkije woonachtige Assyriërs streven niet meer naar autonomie, dus schuilt er in erkenning van de genocide geen gevaar voor de Turken'', zegt Tunc, die aangeeft dat nu vooral in Irak wordt gelobbyd voor een eigen Assyrisch gebied.

Als de onderhandelingen met Turkije toch worden geopend, zou dat voor de Oldenzaalse een teleurstelling zijn. ,,Ik hoop dat dan in ieder geval de Kopenhagen-criteria (die onder meer eisen dat de rechten van minderheden goed worden geregeld, red.) zorgvuldig worden getoetst, en er niet van alles door de vingers wordt gezien. Dat zou heel pijnlijk zijn. Vergeet niet dat wij onze geschiedenis met ons meedragen en dat een deel van onze mensen daardoor getraumatiseerd is. Het erkennen van de Assyriërs als groep en een Turkse verklaring over de genocide zou een grote bijdrage kunnen leveren aan het verwerkingsproces.''
EU-voorzitter Nederland blijft vaag over wat ze nu precies van Turkije verlangt met betrekking tot de Assyriërs en Armeniërs, vindt Attiya Tunc. ,,Veel politieke partijen zijn in Turkije op bezoek geweest. Als ze concluderen dat Assyriërs vrij positief staan tegenover een Turkse toetreding, heb ik mijn bedenkingen. Veel Assyriërs in Turkije hebben moeilijk kunnen aangeven wat er speelt; ze durfden niet vrijuit te spreken. Misschien is daardoor bij politici de indruk ontstaan dat het allemaal wel meevalt met de problemen van de Assyrische gemeenschap, maar dat is absoluut niet het geval.

Het artikel van mevrouw Tunc onderuit gehaald

In tegenstelling tot het Dagblad Trouw, vertoont het Nederlands Dagblad meer respect voor persvrijheid. Na het verschijnen van het tegenstrijdige artikel van mevrouw Tunc, heeft Aram-Naharaim een tegenartikel geschreven om haar beweringen aangaande de afkomst van ons volk onderuit te halen.

Klik hier voor onze reactie verscheen in het Nederlands Dagblad van 3-1-2005